Son dönemde, ekonomide yaşanan sıkıntılar konuşulurken en fazla gündeme gelen sektör gayrimenkul. Konut satışları, artan fiyatlar, stok fazlası ve yabancıya satışlar gündemden düşmüyor.

Gayrimenkul sektörü ise içeride daralan piyasaya şartlarını, yabancıya satışla aşmaya çalışıyor. Yabancılara yılda ortalama 4- 5 milyar dolarlık konut satan sektörün 2016 hedefi, bu rakamı 10 milyar dolara çıkarmak. Hedefe ulaşmak içinde en önemli piyasa kuşkusuz Körfez ülkeleri.

Yabancıya satış 20 bini geçti

Her yıl Dubai fuarında yabancılara derdini anlatan konut sektörü, bu yıl Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (Konut-Der) öncülüğünde Körfez ülkelerinde alıcıları İstanbul’da buluşturdu. Körfez sermayesini temsil eden 50’yi aşkın yatırımcı ve aracı, Çırağan Sarayı’nda Konutder üyeleriyle buluştu. Konut-DerBaşkanı Ömer Faruk Çelik, yılda 20 bini geçen yabacıya satışların 50 – 55 bine çıkması durumunda ülkeye 10 milyar dolar döviz girişi sağlanabileceğini vurguluyor.

Ateşeliklerde şikayetler birikti

Yabancıya konut satışının önünü açan mütekabiliyet yasası çıktıktan sonra Türk firmaları başta Ortadoğu ve Körfez ülkeleri olmak üzere yurtdışına ciddi açılım sürecine girdi. Çelik, bu hızlı açılşım döneminde maketten satışlarda bazı firmaların yabacı alıcıları kandırdıklarını söyledi. Mesela Küçükçekmece gölü çevresi, yabancılara maket üzerinden Boğaziçi diye satılmış. Kayaşehir ise broşürlerdeİstanbul’un merkezi gibi gösterilmiş.

Yüzde 85 kayıtdışı

Bu yanlışların, markalı konut üreticileri için yurtdışında olumsuz algıya sebep olduğunu vurgulayan Çelik, “Bu sebeple ticaret ateşeliklerinde yabancıların şikayetleri birikmiş durumda” dedi. Bürokrasiden sürekli sektörün kayıt dışı çalıştığına dair eleştri aldıklarını da belirten Ömer Faruk Çelik, sektöre yönelik ilginç veriler paylaştı. Buna göre Türkiye’de bir yılda ortalama 550 bin konutüretiliyor. Bunun yüzde 10’unu TOKİ üretiyor.

Konut-Der ve Gyoder üyesi markalı konut üreticilerinin payı ise sadece yüzde 5. Kalan yüzde 85 ise ‘no name’ adı verilen küçük ve orta büyüklükteki müteahhitlerden oluşuyor. Kayıtdışılık bu kesimden geliyor ve en büyük sebebikonutların düşük fiyattan gösterilmesi. Çelik bu firmalardan alınmayan vergilerin kurumsal ve kayıt içinde çalışan firmalara yüklendiği eleştirisini getiriyor ve bu durumun kurumsal firmaları da kayıtdışı olmaya zorladığını söylüyor. Faruk Çelik 2015 içerisinde Türkiye’de konut fiyatlarının yüzde 17 arttığını da ifade etti.

Yabancı parayı Türkiye’ye park ediyor

Hasan Rahvalı, Ağaoğlu’nun projelerinden 154 daire birden alan yabancıların olduğu bilgisini verdi. Rahvalı, bunun en önemli sebebini ‘ülkelerinde güvende olmadıklarını düşündüklerini paralarını Türkiye’ye park etmek’ olarak açıkladı. 

Bürokrasi bizi sahtekar görüyor

Bürokrasinin iş dünyasını ve müteahhitleri sahtekar gördüğünü, devleti ve vatandaşı iş dünyasından korumaya çalıştığı tespitini yapan Çelik, şunları söyledi: “Sanayiyi, kalkınmayı, istihdamı iş dünyası yapacak ama sen devleti adamlarından korumaya kalkarsan bu nasıl olacak. Biz yılda 10 milyar dolarlık yabancıya konut satarız ama devlet bizim önümüzü açmalı.”

8 ayda 14 bin konut

Bu yılın ilk sekiz ayında yabancılara 14 bin konut satılmış. Yıl sonu tahmini ise 21 bin adet. Sektörde yılda 550 bin konut satıldığı düşünüldüğünde bu oran toplam satışların yüzde 4’üne ulaşıyor. Hedef bunu yüzde 10’a çıkarmak. Ağaoğlu Şirketler Grubu CEO’su Hasan Rahvalı, Gyoder ve Konutder üyelerinin 2016’da yabancıya 10 milyar dolarlık konut satabileceği görüşünde. Bunun için de bürokrasinin sektörün önünü açması gerektiğini söylüyor. Bir inşaatı başlayıp teslim edene kadar 15 kez damga vergisi ödediklerini hatırlatan Rahvalı, “Bir koyundan kaç post çıkar. Damga vergisi en yüksek orandan bir kez alınsın. Bürokratlar bile bu şikâyetimizi haklı buluyor ama çözüm bulunmuyor” dedi.

İstanbul Antalya’yı geçti

Bu arada yabancıya konut satışlarında her yıl ilk sırada bulunan Antalya, bu yıl tahtını İstanbul’a kaptırdı. Antalya ikinci sırayı alırken, onu Bursa, Yalova veSakarya izledi. İlk 8 ayda yabancıya 900 adetlik satışla Trabzon dikkat çeken iller arasında yer aldı. Trabzon’a daha çok Araplar ilgi gösteriyor.