New York’ta kiraladığı kamyoneti bisiklet yoluna sürerek 8 kişinin ölümüne yol açan ve Özbekistan asıllı olduğu belirtilen saldırganın geçmişi yetkililer tarafından sıkı inceleme altında.

New York Belediye Başkanı Bill de Blasio’nun ‘korkakça yapılmış bir terör eylemi’ olarak nitelediği saldırının faili, 29 yaşında Özbekistan uyruklu bir göçmen olarak açıklandı. Polis tarafından vurularak yaralanan saldırganın durumu kritik olsa da yetkililer hayati tehlikesinin olmadığını belirtiyor.

Olayın meydana geldiği Manhattan adasının güney bölgesinde, 3 kilometrelik bir yol polis tarafından incelemeler için kapatılmış durumda. Yetkililer saldırganın New Jersey’de bulunan evi ve saldırıyı düzenlediği kamyoneti kiraladığı yapı marketinin otoparkında bulunan aracını inceliyor. Kimliğinin açıklanmasını istemeyen ve soruşturmayla ilgili konuşma yetkisi bulunmayan iki güvenlik görevlisi, kiralık kamyonetin içinde bir not da bulunduğunu söylüyor.

Saldırı, yapılış tarzı bakımından bir IŞİD eylemini çağrıştırıyor. Yetkililer saldırının sorumlusu olarak herhangi bir örgütün adını vermezken, Amerika Başkanı Donald Trump "IŞİD'i Ortadoğu'da ve başka yerlerde bozguna uğrattıktan sonra geri dönmesine ya da ülkemize girmesine izin vermemeliyiz. Yeter!" ifadeleriyle terör örgütünü işaret etti.

Saldırının kurbanları da kentin kozmopolit yapısını gözler önüne serdi. Hayatını kaybedenlerden biri Belçikalı bir turist. Ölen 5 Arjantinli ise, mezuniyetlerinin 30. yıldönümünü New York’ta kutluyordu. Olayda, saldırganın çarptığı bir okul otobüsündeyse öğrenci ve öğretmenler yaralandı.

Saldırının ardından basın toplantısında konuşan New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, 8 kişinin hayatını kaybettiği ve 10'dan fazla yaralı olduğunu açıkladı. "Şehrimiz için çok acı bir gün" diyen De Blasio, saldırının korkakça bir terör saldırısı olduğunu söyledi.

Yetkililer saldırganın 29 yaşındaki, Özbekistan vatandaşı yasal göçmen olan Sayfullo Saipov olduğunu belirtti. Amerika’ya 2010 yılında yasal yollarla giriş yapmış olan Saipov’un New Jersey eyaletinden yaşadığı ancak ehliyetinin Florida eyaletinden alınmış olduğu bildiriliyor.

Kayıtlara göre, Saipov Ohio’da bir kaç küçük işletme kurmuş ve bir süre tır şoförlüğü yapmış. Özel taksi uygulaması Uber için de sürücülük yapan Saipov’un, Ohio eyaletinde bulunan resmi kayıtlarda, 2013 yılında, isminin yazılışı farklı bir şekilde kullanarak, yine Özbek asıllı biriyle evlendiği ortaya çıktı.

Bir kaç yıl önce Florida’nın Fort Myers kentine ikamet eden Saipov’u tanıdığını belirten Kobiljan Matkarov isimli kişi, New York Times gazetesine Saipov için ‘oldukça iyi bir insandı’ dedi.

‘Amerika’yı seviyordu. Oldukça şanslı görünüyordu ve her zaman güleryüzlüydü. Bir teröriste benzemiyordu ama onun içini bilemiyorum’ diyen Matkarov, saldırganın daha sonra New Jersey’e taşındığını ve Uber şoförlüğü yapmaya başladığını belirtti.

Saipov’un kendileri için çalıştığını teyit eden Uber, saldırganın yaklaşık 6 ay önce Uber şoförlüğü yapmaya başladığını açıkladı.

Polis saldırganın, yerel saatle öğleden sonra 14:00 civarı New Jersey’de bulunan Home Depot isimli yapı marketten kamyonet kiraladığını ve New York’un kent merkezine geldiğini, yaklaşık bir saat sonra, Dünya Ticaret Merkezi yakınlarındaki bisiklet yoluna aracı hızla sürdüğünü belirtiyor.

Saldırgan, bisiklet yolunda bir kilometreden biraz fazla mesafede aracı sürdükten sonra bir okul otobüsüne çarptı.

Yakınlardaki bir okuldan çıkan 12 yaşındaki bir görgü tanığı, saldırganın araç içinden 2 silahla çıktığını ve ‘Allahü Ekber’ diye bağırdığını söyledi.

Görgü tanıkları tarafından videoya çekilen görüntülerde de, Saipov araç yoluna doğru ellerinde silahlarla yürüyor. Ancak yetkililer silahların gerçek olmadığını ve birinin içine boya konan paintball silahı diğerinin ise saçma olduğunu belirtti. Saipov, elindekileri yere bırakmayı reddettiği için bir polis memuru tarafından vuruldu.

Görgü tanıkları saldırı sonrası pek çok kişiyi kanlar içinde yerlerde gördüklerini belirtiyor.

Saipov’un saldırıyı düzenlediği kamyonet içinde bulunan notun İngilizce olmadığını söyleyen yetkililer, kağıtta ne yazdığının araştırıldığını ama saldırının bir terör eylemi olduğu şüphelerini desteklediğini ifade etti.

Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev de, Başkan Trump’a ve hayatını kaybedenlerin ailelerine baş sağlığı dilerken, ülkesinin saldırıyla ilgili soruşturmaya yardım edeceklerini söyledi.

New York Valisi Andrew Cuomo saldırıyı ‘yalnız kurt’ eylemi olarak tanımladı ve daha büyük bir saldırı planının parçası olduğuyla ilgili bir delil olmadığını belirtti.

New York’ta bulunan New York Türkistan-Amerikan Birliği Derneği, Amerika’nın Sesi’ne e-postayla gönderdikleri açıklamada, ‘Özbek toplumu olarak, masum sivillere yönelik bu terör saldırısını kınıyoruz. Hayatını kaybedenlerin ailelerine ve sevdiklerine baş sağlığı dileriz’ dedi.

Cato Enstitüsü’nden belirtilenlere göre, son 20 yılda Amerika’ya 40 bine yakın Özbek göçmen olarak geldi ve bunların yüzde 2’si mülteci olarak giriş yaptı.

Uzman David Bier, Amerika topraklarında ilk defa Özbek asıllı birinin saldırı yaptığına inandığını belirtiyor.

Mart 2017 itibariyle Amerika’da terörle suçlanan 3 Özbek vatandaşı bulunuyor. 2008 yılında öğrenci vizesiyle Amerika’ya gelen Ulugbek Kadirov daha sonra internet aracılığıyla radikalleşmiş ve 2011’de eski Başkan Barack Obama’yı öldürmekle tehdit etmek suçundan tutuklanmıştı. 2009 yılında mülteci olarak gelen Fazliddin Kurbanov da, 2013’te bomba yapma girişiminde bulunmak nedeniyle tutuklandı. Yeşil Kart çekilişi sonrası 2011’de Amerika’ya gelen Abdurasul Juraboev de, 2015 yılında IŞİD’e katılmaya çalıştığı için 2015 yılında tutuklanmıştı.VOA