Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi aynı zamanda olağanüstü bir medeniyetin de başkentidir... Karmaşa, kalabalık, gürültü hiçbir yerde bu kadar renkli ve bu kadar cazip gelmez insana. Bir yanda göz kamaştıran zenginlik, diğer yanda sefalet.

Adı geçtiğinde akıllara mistik ve gizemli bir atmosfer geliyor önce

Sadece tarihe değil sevgiye, tutkuya ve güç savaşlarına da yolculuk yapıyoruz bugün. Yeni Delhi’ye yerleşiyor hem şehri hem de civarını keşfediyoruz. Sadece insanları ve felsefeleri etkilemeyecek sizi. Keşif gezinize eşlik edecek olan rengârenk kumaşlar ve boncuklar, mis kokulu baharatlar hayata farklı bir açıdan da bakmanızı sağlayacak, tüm zorluklara rağmen hayata tutunan insanlara şapka çıkartacaksınız. 18 milyona yaklaşan nüfusu ile dünyanın en hızlı gelişen şehirleri arasında yer alıyor.

1911 yılında İngilizler tarafından tasarlanmaya başlanmış. Farklı birçok kültürü barındırıyor olması şehri bir cazibe merkezi haline getirmiş. Yaz aylarında sıcaklığın 40 dereceye ulaştığı Yeni Delhi’de tarihin ve mimarinin tadını çıkarmak için en uygun günleri yaşıyoruz.

İslam mimarisinin en güzel örnekleri

Şehir muhteşem İslam eserlerinin en güzel örneklerine ev sahipliği yapıyor. Cuma Camii (Jama Mascid) 17. yüzyılda Şah Babür tarafından yaptırılmış. Avlusunun 25 bin kişinin aynı anda saf tutabileceği büyüklükte olduğunu söylüyorlar. Adını özellikle Cuma günleri çok kalabalık olmasından alan cami, 3 kapısı 2 minaresi ve 4 kulesi ile harika bir mimariye sahip.

Yapımına 12. yüzyıl sonlarında başlanan ve 14. yüzyıl başında tamamlanan Kuvvet-ül İslam (İslam’ın Gücü) Camii şehirde inşa edilen ilk cami. İşçiliğindeki ustalığı gördüğünüz zaman taşa can vermenin ne demek olduğunu anlıyorsunuz. Eski tapınakların yerine yapılan, Hint ve İslam mimarisinin kusursuz bileşimi olan cami günümüzde sadece Müslümanlar’ın değil Hindular’ın da kutsal kabul ettiği bir mekân.

UNESCO’nun listesine giren 2 eser

Şehirde UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde 2 eser var. 73 metrelik boyu ile ülkenin en yükseği olan Qutub Minar bunlardan biri. 13. yüzyıla tarihlenen kırmızı kum taşından yapılmış minarenin üzeri Kur’an’dan ayetlerle donatılmış. Hemen yanındaki 7 metrelik Demir Sütun Hindu tanrısı Vişnu için dikilmiş ve Brahma yazıları taşıyor. Yeni Delhi’de UNESCO’nun listesine giren bir diğer yapıt ise Hümayun Türbesi. Babür İmparatoru Hümayun için ölümünden sonra eşi tarafından 16. yüzyıl sonlarında yaptırılmış.

Yapıda imparatorla birlikte birçok yakınının da türbesi var. Kırmızı kumtaşı ve renkli mermerlerle muhteşem bir bahçe içine inşa edilen yapı şehrin görülmezse olmazların-dan. Adını renginden alan Kızıl Kale bir zamanlar Babür şahlarının yaşadığı yermiş. Bu yüzden bir adı da Mübarek Kale.

Gerçek aşka inananların adresi: Tac Mahal

Yeni Delhi’den sadece 2,5 saatlik bir uzaklıkta Agra ve bağrında mimarinin en görkemli örneklerini saklıyor. Ölümsüz bir aşkı Tac Mahal kadar güzel ifade eden başka bir yapı var mıdır, bilmiyorum. Belki de bu yüzden dünyadaki 7 harika yeniden belirlendiğinde listede yerini almış. Babür İmparatoru Şah Cihan’ın çok sevdiği eşi Mümtaz Mahal doğum sırasında ölünce zamanın başkentinde yaptırmış Tac Mahal’i. Dünyada en çok ziyaret edilen yerlerden olan yapının mimarları Mehmet İsa ve Mehmet İsmail Efendiler Mimar Sinan’ın öğrencileri. Cami, misafirhane ve bahçeden oluşan Tac Mahal gerçek aşka inanmayanlara yüzyıllardır en güzel cevabı veriyor. 17. yüzyılda inşa edilen yapı İslam sanatının mükemmel örneklerinden biri olarak 1983’te UNESCO’nun listesine girmiş.

Turistlerin akın ettiği tapınak

Şehir farklı inanışlara ait tapınaklar bakımından çok zengin. Hepsi de kendine özgü ama tartışmasız çok azametli mimariler sergiliyor. Bunlardan biri Lotus (Nilüfer) Tapınağı. Bahaî inanışına ait tapınak 1986 yılında hizmete açılmış. Şehri gezerken fark etmemeniz imkânsız çünkü dev bir nilüfer çiçeğini andırıyor. Ödüllü mermer yapının 9 kapısı var. Bu kapıların açıldığı ana mekânda 2500 kişi aynı anda ibadet edebiliyor.

Akshardam Tapınağı Hindu inanışına ait ve turist akınına uğruyor. Mimarisinin “büyüleyici” olduğu konusunda herkes hemfikir. İnce taş oymalar ve devasa heykellerin bir arada görüldüğü Yamuna Nehri kıyısındaki tapınak 2005 yılında açılmış.

Yeni Delhi’de ayırdığınız zamanın karşılığını verecek başka yerler de var. I. Dünya Savaşı sırasında ölen 90 bin Hint askerinin anısına yaptırılan Hindistan Kapısı da bunlardan biri. Hemen karşısındaki Başkanlık Sarayı’nı gezme şansınız ne yazık ki yok.

Cihangir Sarayı’nı görmeden dönmeyin

Agra’ya sadece Tac Mahal için bile gelinir. Ancak şehirde görülmeyi hak eden başka yerler de var. Agra Kalesi aslında küçük bir şehir gibi. 1000’li yıllarda inşa edilmiş olmasına rağmen harap haldeki kale Ekber Şah zamanında yeniden hayata dönmüş. Kale muhteşem başka yapılara da ev sahipliği yapıyor. 17. yüzyılda inşa edilen ve sultanın halka seslendiği Divan-ı Aam bir anlamda halk meclisi gibi görev yapmış. Asillerle toplantı ise Divan-ı Has’da yapılırmış. 1631’de Şah Cihan’ın yaptırdığı Mina Mescid bembeyaz mermerlerinden dolayı daha çok İnci Camii olarak tanınıyor. Şah Cihan’ın yaşamının son 7 yılını geçirdiği Sekizgen Kule ve Cihangir Sarayı’nı da görmeden dönmemenizi öneririm.

Halk pazarlarından alışveriş mekanlarına…

Bir masal dünyasında gezinirken bu atmosfere uygun bir alışveriş yapmak istiyor insan. Biliyorum bazı pazarlardaki kalite hoşunuza gitmeyecek ama yine de bir ülkeye ait kültürü tanımanın en güzel yollarından biridir halk pazarlarını gezmek. Resim çekmek ve anılarınızı zenginleştirmek için bile değer. Sokaklarda yürürken kulağınıza çalınacak Hint müziği de cabası. Renkli, farklı ve insanın başını döndüren alış veriş mekânlarının başında Janpath Caddesi geliyor.

Aklınıza gelen ve gelmeyen çeşitleri bir arada bulabileceğiniz caddede cepleri güldüren fiyatlarla karşılaşmak mümkün. Ne olursa olsun pazarlık yapmadan alış verişin tadına varmam diyenler için de Janpath doğru adres. Chandni Chowk ise mücevher, halı, elektronik gibi çok çeşitli ürün satışı yapan dükkânları kucaklayan bir cadde. Hint mutfağını seviyorsanız buradaki kafe ve restoranları deneyebilirsiniz. O kadar çok çeşit var ki, hediye alırken zorlanıyor insan. Kumaş, boncuk, takı, dekoratif eşyalar, fildişi objeler ve tabii ki baharatlar. Bütçeniz genişse listeye mücevher bile giriyor.

ZAHİDE BİLSAY

Şeffaf Gazete.com