Bugün 1 Ekim Dünya Yaşlılar Günü ancak yaşlılar pek çok haktan mahrum.
Ülke nüfusun yaklaşık yüzde 11'i yani 9 milyonu 65 yaş ve üzeri olan ülkede yaşlı yoksulluğu derinleşiyor, sağlık ve barınma ihtiyacına erişim her geçen gün daha da zorlaşıyor. Açlık sınırının altında emekli maaşı ile geçinmeye çalışan yaşlılar, sağlıklı ve dengeli beslenemiyor, barınma ve sağlık hakkına erişim gibi çok sayıda konuda engeller yaşıyor.
Yaşlıların çoğu evlerine kapanmış duruma ve giderek yalnızlaşıyor, psikolojik sorunlar yaşıyor. Kendi evlerinde yaşamak isteyen bireyler kira ödemekte zorlanıyor ve herhangi kira desteği de zaten yok. Yaşlıları evinden çıkaracak mekanizmaların zayıflığı içlerinde bulundukları durumu daha da zorlaştırıyor.
Ülkedeki yaşlı yoksulluğu artıyor.
Yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerine göre 2024 yılında yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındaki yaşlı kadınların oranı yüzde 24,2, yaşlı erkeklerin oranı ise yüzde 22,3. Yaşlı kadınların yüzde 19,9'u okuma yazma bilmezken, bu oran erkeklerde sadece yüzde 3,3. Eğitim hakkına erişememe, yaşamları boyunca üstlendikleri karşılıksız bakım sorumlulukları, çalışma hayatına ve sosyal hayata daha az katılma, kayıt dışı çalıştırılma ve emeklilik sistemine yeterince dahil olamama gibi nedenler kadınları yaşlılıkta yoksulluğa itiyor.
Barınma krizi ve yoksulluğun yanı sıra yaşlılar sağlık hakkı erişiminde de sıkıntılar yaşıyor. Medikal ve tıbbi cihazlara SGK'nin yaptığı ödemelerin yetersizliği, asgari ücrete mahkûm bırakılan emeklinin sağlık hakkı erişimini engelliyor. Milyonlarca emekli, yapılan sağlık ödemelerinde yükün büyük kısmını cebinden karşılamak zorunda kalıyorlar.
Yaşlı insanlarımız aynı zamanda fiziki koşullar ve uzak mesafelerden dolayı birçok yaşlı günlük sağlık sorunları sebebiyle hastanelere de fiziki olarak ulaşmakta zorlanıyor. Özellikle şehrin dışına inşa edilen şehir hastanelerine gidip gelmek içinde bulundukları durumu daha da güçleştiriyor. Özetle yaşlı ve emekli yurttaşlar evlerine mahkum ve pek çok hakka da erişim engeli ile yaşamlarını sürdürüyorlar.
Emekli maaşıyla geçinemeyen yaşlılar yakınlarından ve çocuklarından yardım almıyorsa kira ödeyemediği için huzurevlerinde kalmak istiyor ama oralarda da yer bulamıyor. Yerel yönetimler yaşlılarla ilgili sosyal projeleri hayata geçiriyor ancak halen yetersiz.
Türkiye’de yaşlıların karşılaştığı en önemli sorunların arasında hak ihlali ,gelir yetersizliği ve emekli maaşının düşüklüğüdü de bulunuyor. “Yaşlı bireylerle yapılan araştırmalarda yaşlı bireylerin yaşlılık dönemini bulundukları çevrede ve kendi evinde geçirmek istedikleri yönünde. Evde bakım ve sağlık sistemimiz yaşlı bireylerin bu talebini karşılamaktan henüz çok uzakta.
Bu sorunlar yaşlılarda yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen faktörlerdendir. Yaşlıların değişen sağlık ve bakım gereksinimlerini karşılayacak düzenleme ve artan ihtiyaca uygun toplumsal politikaların geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.”
1 Ekim Dünya Yaşlılar Günü’nde, toplam nüfusumuzun yüzde 10’unu geçen yaşlılarımıza, hak ettikleri fiziksel, sosyal, ekonomik ve aktif sağlıklı yaşlanma koşullarını sağlayacağımız günler dileğiyle…
Mutlu Demirdelen / Şeffaf Gazete
Yorum Ekle
Arkadaşına Gönder
Haberi Yazdır
Yorumlar (0)
